Laporan Ketua Audit Negara 3/2024 mendedahkan prestasi pelaksanaan Rancangan Malaysia Ke-12 (RMK12) yang mengecewakan. Walaupun kerajaan telah memperuntukkan dana sebanyak RM 415 bilion untuk projek pembangunan, pelaksanaan sebahagian besar projek masih berada di tahap yang tidak memuaskan.
Menurut laporan ini, daripada 8,279 projek yang dirancang, hanya 16.7% yang telah selesai, sementara lebih 80% masih berada di peringkat pelaksanaan atau pra-pelaksanaan.
Pada awalnya, siling perbelanjaan pembangunan RMK-12 di luluskan berjumlah RM 400 billion. Namun begitu, semasa Kajian Separuh Penggal RMK-12 pada tahun 2023, siling perbelanjaan tersebut telah di naikkan sebanyak RM 15 billion (3.75%) kepada RM 415 billion.
Menurut LKAN 3/2024, dalam tempoh masa 3 tahun (2021 – 2023), sejumlah RM 231.92 billion telah di belanjakan. Ini merangkumi 55.9% daripada siling perbelanjaan RMK-12 (RM 415 billion).
Ini bermakna terdapat baki sebanyak RM 183 billion untuk tahun 2024 dan 2025.
Sehingga 31 Disember 2023, terdapat sejumlah 8,279 projek di bawah RMK-12, melibatkan 26 kementerian. Lima kementerian yang menerima peruntukan bilangan projek yang paling banyak, merangkumi 5,422 projek (65%), adalah:
| Kementerian | Bilangan Projek | Peratusan Projek |
| Kementerian Pendidikan | 2,064 | 24.9 % |
| Kementerian Kemajuan Desa dan Wilayah | 1,597 | 19.3 % |
| Kementerian Kesihatan | 673 | 8.1 % |
| Kementerian Sumber Asli, Alam Sekitar dan Perubahan Iklim | 646 | 7.8 % |
| Kementerian Pertanian dan Keterjaminan Makanan | 442 | 5.3 % |
| Jumlah | 5,422 | 65.4 % |
Secara keseluruhan, prestasi pelaksanaan projek RMK-12 adalah tidak begitu memuaskan. Daripada jumlah keseluruhan 8,279 projek, kebanyakan projek berada di peringkat Dalam Pelaksanaan (41%) dan Hampir 30% projek pula berada di peringkat Pra Pelaksanaan.
Kementerian Pendidikan dan Kementerian Kemajuan Desa dan Wilayah merekodkan jumlah tertinggi projek tertangguh, dengan sejumlah besar berada dalam kategori “Projek Lewat Jadual (Sakit)”.
Hampir 35% daripada projek ini di bawah Kementerian Pendidikan, yang memberi kesan langsung kepada fasiliti pendidikan di seluruh negara.Antara isu utama yang dikenal pasti adalah kelemahan dalam pengurusan kontraktor dan masalah kewangan, terutama dalam projek di Sabah yang menyaksikan kelewatan ketara hingga 1,120 hari.
Fakta menarik: Projek Lewat Jadual (Sakit) adalah projek yang telah mengalami kelewatan melebihi 2 bulan atau 20% (mengikut yang mana terdahulu) berbanding jadual yang di tetapkan dalam kontrak projek.
Pada pertengahan bulan Oktober 2024, Kementerian Pendidikan Malaysia telah memaklumkan bahawa sehingga tahun 2024, sebanyak 1,091 projek naik taraf dan pembangunan semula sekolah daif telah di luluskan dengan peruntukan berjumlah RM 8.5 billion.
Ini melibatkan: Sabah (339 projek: 31%), Sarawak (400 projek: 37%) dan Semenanjung Malaysia (352 projek: 32%).
Daripada jumlah 1,091 projek berkenaan, sebanyak 717 (66%) sudah siap sepenuhnya. Momentum ini mesti di pertingkatkan agar semua projek dapat di selesaikan sepenuhnya mengikut jadual untuk kesejahteraan pelajar dan guru.
Menurut LKAN 3/2024, Unit Penyelarasan Pelaksanaan, Jabatan Perdana Menteri telah memberi maklumbalas mengenai pelaksanaan projek RMK-12. Sehingga 26 Ogos 2024, jumlah keseluruhan projek RMK-12 adalah 8,593. Daripada jumlah berkenaan, pretasi pelaksanaan projek adalah:
- Pasca Pelaksanaan: 1,434 projek (16.7%)
- Dalam Pelaksanaan: 3,942 projek (45.9%)
- Pra Pelaksanaan: 3,085 projek (35.9%)
Ini bermakna, dalam tempoh masa 16 bulan sehingga penghujung RMK-12 pada tahun 2025, lebih 80% projek masih berada di peringkat Dalam Pelaksanaan dan Pra Pelaksanaan.
Maka persoalannya, adakah semua projek berkenaan dapat di laksanakan sebelum tamatnya RMK-12?
Sebagai contoh. LKAN 3/2024 telah melaporkan terdapat 5 Projek Lewat Jadual (Sakit) dengan tempoh kelewatan paling lama, melibatkan tempoh kelewatan antara 670 – 1,120 hari. Ianya melibatkan projek perumahan rakyat, hospital, jalanraya dan taman industri dan Amatlah menakjubkan 4 daripada 5 projek tersebut adalah di Sabah!
Situasi ini menimbulkan kebimbangan mengenai kemampuan kerajaan untuk menyiapkan semua projek sebelum tempoh RMK12 tamat pada tahun 2025.
Isu lazim yang telah di kenal-pasti menyebabkan kelewatan projek tersebut adalah masalah pengurusan dan kewangan kontraktor. Ini tidaklah mengejutkan. Kelemahan pemilihan kontraktor yang berwibawa sering-kala merencatkan pelaksanaan projek pembangunan negara.
Pemerhati ekonomi mengingatkan bahawa walaupun peruntukan besar telah disediakan, pengurusan dan pelaksanaan yang lemah terus menjejaskan usaha pembangunan . Umpama: same story, different author, different book.
