Oleh Wan Azrain
KOTA KINABALU, — Kerajaan Sabah menegaskan komitmen memajukan modal insan melalui cadangan memperkenalkan pendidikan percuma di institusi pengajian tinggi milik kerajaan negeri dan melaksanakan dasar subsidi pinjaman pendidikan bagi meringankan beban lebih 100,000 peminjam.
Ketua Menteri Datuk Seri Hajiji Noor berkata, inisiatif itu akan dilaksanakan di University College Sabah Foundation (UCSF) dan Kolej Teknologi Yayasan Sabah (KTYS), selain melibatkan pinjaman Perbadanan Tabung Pendidikan Tinggi Nasional (PTPTN) dan Yayasan Sabah .
Sejak 2021, kerajaan negeri telah memperuntukkan lebih RM1.3 bilion bagi pelbagai inisiatif pendidikan, termasuk biasiswa RM136 juta pada 2025—tertinggi sejak merdeka—penubuhan Tabung Pendidikan Negeri Sabah (TPNS), bantuan one-off RM600 kepada pelajar Sabah yang melanjutkan pengajian ke Semenanjung, Sarawak dan Labuan, serta bantuan SENTOSA RM300 .
Hajiji menegaskan kemampuan fiskal Sabah kini kukuh, dengan hasil negeri meningkat hampir 90 peratus daripada RM3.591 bilion pada 2020 kepada RM6.842 bilion pada 2024, manakala saiz ekonomi negeri berkembang daripada RM77.8 bilion kepada RM84.3 bilion dalam tempoh sama .
Pelaburan & Keperluan Tenaga Kerja Mahir
Pelaksanaan agenda Sabah Maju Jaya telah meningkatkan profil negeri sebagai destinasi pelaburan berdaya saing, dengan 420 projek bernilai RM35.38 bilion dicatatkan bagi tempoh 2021–2024 .
Bagi Suku Pertama 2025, Sabah merekodkan pelaburan diluluskan berjumlah RM10.9 bilion, ketiga tertinggi di Malaysia dan merangkumi 12 peratus daripada jumlah pelaburan negara (RM89.8 bilion) .
Sabah turut menjadi antara lokasi yang dikaji bagi tapak pelancar roket pertama Malaysia dan Asia Tenggara oleh Kementerian Sains, Teknologi dan Inovasi (MOSTI) yang dijangka menyumbang lebih RM10 bilion kepada KDNK negara menjelang 2029 .
Bagaimanapun, cabaran kekal wujud kerana 17.3 peratus atau kira-kira 321,000 pekerja di Sabah mempunyai pendidikan tertiari, manakala 46.7 peratus berpendidikan menengah, 24.6 peratus rendah dan 11.4 peratus tiada pendidikan rasmi—tertinggi di negara ini .
Isu Sekolah Daif
Ketua Menteri menegaskan infrastruktur pendidikan yang lemah perlu ditangani segera, khususnya isu sekolah daif.
Berdasarkan data Februari 2023, daripada 1,292 sekolah di Sabah—1,071 sekolah rendah dan 221 sekolah menengah—hampir 55 peratus dikategorikan daif dan 466 sekolah disahkan tidak selamat oleh Jabatan Pendidikan Negeri Sabah (JPNS) dan Jabatan Kerja Raya (JKR) .
Sehingga Ogos 2025, kerajaan pusat telah meluluskan 389 projek pembangunan semula sekolah daif bernilai RM6.07 bilion; 233 projek siap, 64 dalam pembinaan, dan 92 di fasa pra-bina .
Di bawah Rancangan Malaysia ke-12 (RMK-12), terdapat 200 projek pendidikan bernilai RM4.54 bilion di Sabah, melibatkan 197 projek Kementerian Pendidikan dan 3 projek Kementerian Pendidikan Tinggi. Namun, sehingga minggu lalu, hanya 99 projek bernilai RM568.2 juta siap, 68 projek bernilai RM1.395 bilion sedang dilaksanakan, dan 33 projek bernilai RM2.58 bilion masih di fasa pra-bina .
Kerajaan negeri menggesa kerajaan pusat mempercepat pelaksanaan semua projek tersebut menjelang RMK-13 bagi menyokong agenda pembangunan modal insan dan memastikan pendidikan Sabah setanding negeri lain .
