Dua minggu lepas, semasa Persidangan Dewan Undangan Negeri Sabah, Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN) Kawasan Usukan telah menegaskan kepentingan benih padi berkualiti sebagai asas utama untuk melonjakkan industri padi dan beras Sabah.
Beliau menyarankan agar Lembaga Padi dan Beras Sabah (LPBS) yang baru di tubuhkan, untuk menerokai sumber baru benih padi berkualiti tinggi dari negara seperti Taiwan, yang terkenal di seluruh dunia dengan kepakaran dan teknologi pertanian.
Menurut beliau, ketika ini, Sabah bergantung sepenuhnya kepada bekalan benih padi dari Semenanjung Malaysia.
Saranan ini bertepatan dan selaras dengan agenda keterjaminan makanan Sabah yang di gariskan di bawah Pelan Pembangunan Negeri Sabah Maju Jaya 2021 – 2025 dan Dasar Pertanian Negeri Sabah Ke-3.
Untuk sekian lama, industri padi dan beras Sabah telah mengalami kemerosotan yang ketara. Sebagai contoh. Sejak tahun 1980-an, Kadar Sara Diri/ Self-Sufficient Level (SSL) Beras Sabah telah merekodkan trend menurun sehingga mencapai tahap 22% sahaja masakini.
Tahun | 1980-an | 1990 | 2000 | 2004 | 2010 | 2019 |
SSL Beras | 51% | 27% | 34% | 41% | 24% | 27% |
Oleh kerana itu, Sabah kini terpaksa mengimport hampir 80% beras bagi memenuhi keperluan penduduk Sabah. Malah, data Jabatan Pertanian Sabah menunjukkan jumlah import beras Sabah telah meningkat sekitar 20%, manakala nilai import beras pula telah meningkat sekitar 45%, dalam tempoh masa 10 tahun (2011 – 2022).
Baru-baru ini, di bawah Belanjawan Sabah 2025, Kerajaan Sabah telah menyediakan peruntukan yang agak besar untuk pembangunan industri padi dan beras Sabah, terutamanya kepada Lembaga Padi dan Beras Sabah (LPBS).
Jumlah Peruntukan | Perkara |
RM 32.5 juta | Lembaga Padi dan Beras Sabah untuk meningkatkan pengeluaran padi, dengan pembelian jentera dan menaik-taraf sistem pengairan padi |
RM 26 juta | Insentif Pembajakan Sawah Padi |
Di samping itu, di bawah Belanjawan Malaysia 2025, Kerajaan Malaysia telah menyediakan peruntukan sebanyak RM 65 juta bagi pembangunan pengairan dan saliran jelapang padi, serta meluaskan estet padi FELCRA di Sabah dan Sarawak.
Namun begitu, kedua-dua peruntukan belanjawan berkenaan tidak pula menyatakan secara spesifik perbelanjaan untuk pembangunan benih padi berkualiti tinggi, yang mampu melonjakkan produktiviti hasil padi Sabah dan negara.
Menurut data sediada, sehingga tahun 2022, terdapat 63 varieti benih padi yang telah berjaya di hasilkan oleh 4 organisasi negara. Majoriti benih padi negara di hasilkan oleh Institut Penyelidikan dan Kemajuan Pertanian Malaysia (MARDI):
Organisasi | Jumlah Varieti Benih Padi |
Institut Penyelidikan dan Kemajuan Pertanian Malaysia (MARDI) | 53 varieti (84.1%) |
Agensi Nuklear Malaysia, Universiti Putra Malaysia (UPM), Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) | 10 varieti (15.9%) |
Laporan Ketua Audit Negara 2022 (LKAN 2022), yang di terbitkan pada November 2023, mendapati MARDI telah gagal untuk memenuhi permintaan benih padi asas yang di tempah oleh 12 syarikat pengeluar benih padi sah. Sepanjang tempoh masa 2019 – 2022, MARDI di dapati hanya dapat memenuhi sekitar 51% sahaja tempahan benih padi asas.
Punca utama kegagalan tersebut adalah kekangan kapasiti ladang benih MARDI.
Akibatnya, terdapat kekurangan bekalan benih padi sah di pasaran untuk petani. Ini telah menyebabkan harga benih padi telah meningkat, dan petani terpaksa menanggung kos benih padi yang lebih tinggi.
Di samping itu, LKAN 2022 turut melaporkan bahawa ramai petani terpaksa menggunakan benih padi yang tidak di iktiraf oleh Jabatan Pertanian Malaysia. Malah, isu penggunaan benih padi tidak di iktiraf ini adalah satu perkara yang serius dan boleh menjejaskan bio-keselamatan industri padi negara.
Tambahan lagi, penggunaan benih padi yang tidak di iktiraf mungkin juga sangat meluas, memandangkan perbezaan besar antara bekalan dan permintaan.
Justeru itu, kegagalan MARDI untuk menghasilkan benih padi asas yang mencukupi untuk memenuhi permintaan semua petani di seluruh negara sewajarnya menjadi desakan untuk Sabah menghasilkan benih padi tersendiri.
Maka, Lembaga Padi dan Beras Sabah (LPBS) wajar menyalurkan sebahagian daripada peruntukan yang di sediakan untuk menghasilkan benih padi khusus untuk petani di Sabah.
Mungkin benih padi ini boleh di jenamakan sebagai Benih Padi Sabah Maju Jaya 1 (BPSMJ-1).
- Kriteria utama BPSMJ-1 sewajarnya:
- tahan lasak, dengan mengambil-kira isu perubahan iklim/ climate change
- tempoh penanaman padi yang lebih singkat untuk pulangan yang lebih cepat
- hasil tanaman yang tinggi, untuk meningkatkan SSL Beras Sabah
Sebaik-baiknya lebih banyak usaha dan dana di tumpukan kepada pembangunan benih padi yang berkualiti. Ketika ini, Kerajaan Malaysia dan Kerajaan Sabah nampaknya lebih banyak memberi tumpuan untuk meluaskan kawasan penanaman padi di Sabah sebagai usaha utama untuk meningkatkan hasil padi dan beras.
Namun begitu, pembesaran kawasan penanaman padi di Sabah boleh melibatkan dana perbelanjaan yang sangat besar untuk pembangunan infrastruktur pengairan, jentera pertanian serta subsidi. Dan boleh mengambil masa yang lama untuk menghasilkan sebarang kejayaan.
Sebaliknya, pembangunan benih padi berkualiti boleh meningkatkan hasil padi dan beras di Sabah dengan keluasan kawasan penanaman padi sediada. Malah, tempoh masa pembangunan benih padi ini boleh di pendekkan dengan kerjasama dan kepakaran dari negara seperti Taiwan, yang memiliki pelbagai varieti benih padi. Ini sudah pasti dapat juga menjimatkan kos R&D yang boleh mencecah jutaan Ringgit.
Varieti benih padi berkenaan boleh di ‘ubah-suai’ mengikut kesesuaian penanaman padi di Sabah.
Menurut Menteri Pertanian, Perikanan dan Industri Makanan (MAFFI) Sabah, sasaran yang telah di tetapkan untuk industri padi dan beras Sabah adalah:
meningkatkan Kadar Sara Diri/ Self-Sufficiency Level (SSL) Beras Sabah kepada 65% pada tahun 2030 dan 100% pada tahun 2035
meningkatkan hasil padi daripada purata 2.9 MT per hektar kepada 7 MT per hektar menjelang 2030
Sasaran berkenaan sukar tercapai tanpa asas utama penanaman padi, iaitu benih padi berkualiti. Baik benihnya, maka baik jugalah hasilnya.
Bak kata peribahasa: apa yang di semai, itu yang akan di tuai.
Sabah Makmur, Rakyat Sejahtera.